بررسی رابطة تطبیقی واژة لوگوس از منظر هراکلیتوس و نشان چلیپا در اندیشة ایرانیان

بحث از لوگوس در اندیشة هراکلیتوس با نگاه هستی‌شناسانة این اندیشمند یونانی نمود می‌یابد. لذا به منظور روشن‌کردن مفهوم لوگوس از منظر وی و مواجه‌ساختن آن با پرسش‌هایی از معرفت‌شناسی نقش چلیپا -که هدف اصلی این پژوهش است- ابتدا واژة لوگوس در آراء هراکلیتوس مورد بررسی قرار می‌گیرد. در واقع هراکلیتوس‌لوگوس را قانون و اصلی جهانی می‌داند که همة عالم را فرا گرفته و در ذات یگانه، اما برای همگان مشترک هست و تنها تمثیل دیداری آن نوری است که در آتش به ظهور می‌رسد. همانند لوگوس و در موازات آن در اسطوره‌های ایرانی نیز اشه وهیشته نمادی از نظام جهانی، قانون ایزدی و نظم اخلاقی در گیتی است که آتش نمایندة زمینی و این‌جهانی آن محسوب می‌شود، آتشی که قرابت دیرینه‌ای با نقش چلیپا دارد. بر این اساس در پژوهش مطروحه آراء و عقایدی مورد نظر قرار گرفته که مختصات ظاهری و باطنی لوگوس را با اشه وهیشته در راستای همسویی آن دو با نشان چلیپا بررسی کند. بدین ترتیب به منظور آگاهی از رابطة معرفت‌شناسانه بین دو مفهوم و نماد متعالی و پاسخ به این پرسش اصلی که آیا می‌توان چلیپا را نماد و صورت محسوس لوگوس دانست؟ ابتدا قطعات هراکلیتوس در خصوص لوگوس و راز هستی که در آن نهفته است به همراه تأثیر احتمالی آن از اندیشة ایرانیان باستان مورد توجه قرار گرفته و سرانجام به عنوان یافته‌ها و نتایج این تحقیق قیاس عمومی از آراء هراکلیتوس در زمینة آتش به عنوان تنها تمثیل دیداری لوگوس و اندیشة ایرانیان باستان در خصوص حقیقت آتشی که از اشه وهیشته نیرو می‌گیرد. جهت آشکار‌کردن رابطة متعالی بین لوگوس نزد هراکلیتوس و نقش چلیپا نزد ایرانیان انجام می‌پذیرد. روش تحقیق توصیفی- تطبیقی بوده و ابزار و شیوه‌های گردآوری اطلاعات در بردارندة جستجوی کتابخانه‌ای و مطالعات میدانی است.